آفتاب سوختگی انار

آفتاب سوختگی میوه انار از عوارض رایج در مناطق کشت و کار انار می‌باشد. در مواردی میزان خسارت آفتاب سوختگی از خسارت کرم گلوگاه نیز بیشتر است. این عارضه باعث کاهش مرغوبیت و بازارپسندی میوه می‌گردد. پوست میوه‌هایی که در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار می‌گیرند، در اثر تابش سوخته و سیاه می‌شود.(تصویر اول) آب دانه‌ها تبخیر شده و فقط هسته‌ها باقی می‌مانند.

در صورت شدت عارضه ممکن است میوه انار غیرقابل استفاده گردد. این میوه‌ها معمولا دچار ترکیدگی نیز می‌گردند. برای کنترل این عارضه علاوه بر سعی در انتخاب رقم مقاوم، لازم  است با در نظر گرفتن فاصله مناسب کاشت، انجام هرس اصولی و رعایت جهت مناسب ردیفهای کاشت، از قرارگرفتن میوه در معرض تابش مستقیم خورشید جلوگیری به عمل آورد. تغذیه صحیح، آبیاری منظم و مدیریت درست علف‌های هرز کف باغ ( حفظ یک پوشش ملایم علفهای هرز در کف باغ) از دیگر راه‌های کاهش خسارت آفتاب سوختگی میوه انار می‌باشد.

 

آفتاب سوختگی تنه و سرشاخه:

در اثر تابش مستقیم آفتاب روی تنه و سرشاخه‌های درختان انار، به ویژه در سمت آفتاب گیر، پوست از بین رفته، متورق شده و از قسمت‌های چوبی جدا می‌گردد. معمولا پوست در قسمتهای سایه (سمت شمال تنه) سالم می‌باشد. شاخه‌ها و تنه‌های مبتلا، سبز خشک یا زرد خشک می‌شوند. اما ریشه‌ها سالم هستند.

خسارت این عارضه بر روی تنه‌های شیب‌دار، بخصوص اگر شیب رو به جنوب باشد به دلیل تابش عمودی‌تر خورشید شدیدتر می‌باشد. حمله ی‌حشرات چوبخوار و پوستخوار بویژه سوسک چوبخوار انار  (Chrysobothris parvipunctata) نیز موجب تشدید عارضه می‌گردد.

رنگ آمیزی تنه و سرشاخه‌هایی که در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار گرفته‌اند به وسیله ی‌مواد سفید رنگ بی‌اثری مثل مخلوط گل سفید ( نوعی رس) و آرد جو قادر است از شدت تابش و در نتیجه از ایجاد خسارت بطور کاملا معنی داری جلوگیری نماید.

کاربرد کودهای پتاسه از جمله سولوپتاس هم به صورت مصرف خاکی و هم به صورت محلولپاشی (سولوپتاس یا نیترات پتاسیم) قبل از وقوع تنش‌های محیطی از جمله تنش گرمایی و خشکی به تعادل آبی در درخت انار و نیز به افزایش توان میوه در جذب آب و تغییر رنگ دانه‌ها کمک بسیاری می‌نماید. کاربرد کود اوره به میزان ۱٫۵ درصد، سولفات روی به میزان دو در هزار (کلات روی یا اکسید روی) نیترات کلسیم به میزان ۵ در هزار و و سولوبور (اسید بوریک یا بورات) به میزان ۱٫۵ در هزار نیز موجب بهبود کیفیت پوست انار و جلوگیری از ترک خوردن و نیز کاهش عارضه سفید شدن دانه انار می‌شود.

 

یکی از روش‌های موثر و با صرف هزینه پایین‌تر، استفاده از تور‌های سایبان پلاستیکی است (تصویر دوم) که با پهن کردن آنها روی درختان انار، مانع از نفوذ مستقیم نورخورشید بر روی میوه و برگ‌های درختان می‌شوند. توری سایبان در انواع مختلف مونوفیلامنت، مونوتیپ و تیپ(tape) با ضریب‌های متفاوت عبوردهی نور و ایجاد سایه و نیم سایه کاربردهای فراوانی دارد که عمده‌ترین آن در گلخانه‌ها، استخرهای پرورش ماهی، اماکن تفریحی و ورزشی روباز، دامداری‌ها و سایر صنایع می‌باشد. این توری‌ها دارای مواد “Anti_UV” می‌باشند که آن را در مقابل اشعه مخرب ماوراءبنفش نور خورشید محافظت کرده و دوام آن را به حداکثر می‌رساند.

با استفاده از این روش درخت انار و میوه آن در فصل رسیدن از تابش مستقیم نور آفتاب در امان بوده به آرامی شروع به رسیدن و آبدار شدن می‌کند. به این ترتیب کیفیت میوه‌ها حفظ شده و در مصرف آب نیز صرفه جویی می‌گردد. (تصویر سوم)